Wizyta naukowa w Kijowie
12 09 2025
W dniach 11–12 września 2025 roku odbyła się wizyta studyjna polskich badaczy w Kijowie. Pierwszego dnia odbyły się trzy spotkania.
Pierwsze z nich obejmowało rozmowę z dwojgiem deputowanych do Rady Najwyższej Ukrainy, Oleną Szuliak (przewodniczącą Komisji ds. Organizacji Władzy Państwowej, Samorządu Terytorialnego, Rozwoju Regionalnego i Urbanistyki) oraz Wadymem Hałajczukiem (wiceprzewodniczącym Komisji ds. Integracji Ukrainy z Unią Europejską). Rozmawiano między innymi o implementacji prawa unijnego do krajowego porządku prawnego, zmianach procedur legislacyjnych w celu usprawnienia tego procesu, reformie samorządu terytorialnego i skutecznej decentralizacji, finansowaniu samorządu, a także rozgraniczeniu kompetencji między różnymi szczeblami władzy publicznej.
Ważnym wątkiem była wewnętrzna odporność państwa w warunkach wojny. Ukrainie udało się zachować ciągłość działania organów państwa po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji rosji na ten kraj w 2022 roku. Parlamentarzyści podkreślili, że Rada Najwyższa Ukrainy zebrała się już wczesnym rankiem 24.02.2022 z kworum, umożliwiającym przegłosowanie niezbędnych przepisów. Jednocześnie jednak wojna wymusiła pewne ograniczenia praw obywatelskich, w szczególności w zakresie dostępu do informacji oraz jawności działań organów władzy. Obecnie niektóre z nich są przywracane, jak np. transmisje online obrad parlamentu.
Drugie spotkanie odbyło się w siedzibie Instytutu Badań Politycznych i Etnonarodowych im. I. F. Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Wzięli w niej udział pracujący w Instytucie naukowcy. Prof. Oleh Rafalski, dyrektor IBPiE, przedstawił strukturę i kierunki badań, podkreślając zaangażowanie naukowców w badania stosowane, nastawione na usprawnianie państwa. Dr hab. Agnieszka Dudzińska, kierująca projektem „Wpływ kształtu systemu politycznego na jakość funkcjonowania instytucji państwa. Doświadczenia i perspektywy polskie i ukraińskie”, przedstawiła zespół badawczy oraz cele i przebieg projektu. Omówiono możliwości zastosowania międzynarodowych standardów badawczych i publikacyjnych w dalszych wspólnych pracach.
Po południu w siedzibie Ukraińskiego Kryzysowego Centrum Medialnego odbyło się spotkanie z jego dyrektorem, Wałeryjem Czałym, który przedstawił genezę powstałego w 2014 roku Centrum oraz realizowane przez nie projekty. Zainteresowanie wzbudził w szczególności projekt skierowany do jednostek samorządu terytorialnego (gromad), którego celem było wsparcie ich rozwoju, a w efekcie doprowadził również do ich spontanicznego sieciowania na potrzeby wspólnych działań. Ważnym kierunkiem pracy Centrum jest wypełnianie funkcji centrum prasowego dla różnych organizacji obywatelskich. Centrum działa też w obszarze komunikacji (m. in. prowadzi podcast), walki z dezinformacją oraz cyberbezpieczeństwa.
W drugim dniu badacze z Polski wzięli udział w spotkaniu z kierownictwem i pracownikami Narodowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji. Spotkanie prowadził wiceszef Agencji Serhij Hupiak. Zaprezentował strukturę ukraińskiej administracji antykorupcyjnej, a w jej ramach zadania realizowane przez NAZK. Podkreślił związek korupcji z jakością legislacji. Omówił też prace nad nową strategią antykorupcyjną na lata 2026-2030, prowadzone przez ponad 20 zespołów z udziałem ekspertów zewnętrznych. Dyskusja dotyczyła zarówno przepisów, jak i procesu kształtowania kultury antykorupcyjnej, w tym poprzez edukację młodzieży na temat zagrożeń oraz monitorowanie prowadzone przez Agencję.
Elementem wizyty studyjnej było również zwiedzanie stolicy Ukrainy, w tym licznych miejsc pamięci o bohaterach trwającej wojny obronnej i wcześniejszych protestów, utrwalających niezależność kraju i praworządność. Odwiedziny w Ławrze Kijowsko-Peczerskiej oraz Soborze św. Zofii pozwoliły polskim badaczom poznać historyczne korzenie ukraińskiej tożsamości narodowej i kultury.
